δερματόπτερα

(dermatoptera).Τάξη εντόμων της υφομοταξίας των πτερυγωτών. Το σώμα τους είναι πεπιεσμένο, λεπτό, σκούρο και σκληρό, εξαιτίας της επένδυσής του με χιτίνη. Το κεφάλι φέρει μεγάλα, σύνθετα μάτια και αρκετά μακριές κεραίες που αποτελούνται από 10 έως 50 μικρά, μεταμερικά τμήματα. Η στοματική συσκευή είναι μασητικού τύπου με μεγάλες γνάθους. Ο προθώρακας είναι ελεύθερος και κινητός, ο μεσοθώρακας βραχύς και ο μεταθώρακας με το πρώτο κοιλιακό τμήμα έχει σχήμα ατρακτοειδές. Το πρώτο ζεύγος των φτερών είναι διαποτισμένο με χιτίνη και έχει μετατραπεί σε έλυτρα για να καλύψει το δεύτερο ζεύγος φτερών, που βρίσκονται αναδιπλωμένα κάτω από αυτά. Η κοιλιά καταλήγει σε ένα ζεύγος εξαρτημάτων με μορφή λαβίδας, περισσότερο ανεπτυγμένων στα αρσενικά. Οι λαβίδες αυτές, ακίνδυνες για τον άνθρωπο, χρησιμοποιούνται από το έντομο περισσότερο ως όργανα σύζευξης. Τα δ. είναι χερσόβια, συχνάζουν σε σκοτεινούς και υγρούς χώρους και τα περισσότερα τρέφονται με φυτά και με τα υπολείμματά τους. Ορισμένα μπορούν να προκαλέσουν βλάβες στα άνθη, στα φρούτα και στους σπόρους, ενώ άλλα, αντίθετα, θεωρούνται χρήσιμα, καθώς τρώνε προνύμφες και νύμφες εντόμων. Οι προνύμφες των δ. είναι χερσόβιες και έχουν ατελή μεταμόρφωση, γιατί δεν περνούν το στάδιο της ακίνητης νύμφης. Η μητέρα αφιερώνει ιδιαίτερη φροντίδα στα αβγά και στα νεογέννητα. Στα δ. περιλαμβάνονται περίπου 1.200 είδη που κατανέμονται σε δέκα οικογένειες, μεταξύ των οποίων και οι φορφικουλίδες. Από τα πιο χαρακτηριστικά γένη είναι η ψαλίδα. Το είδος chelidura aptera ανήκει στα δερματόπτερα έντομα. Σχηματική παράσταση του δερματόπτερου forticula: 1) άνω χείλη· 2) κεραίες· 3) σύνθετος οφθαλμός· 4) θώρακας· 5) μεσοθώρακας· 6) όργανα σύζευξης, άμυνας.